Bu makalede IOTA whitepaper’ı ve üzerine yazılan makaleler incelenerek IOTA hakkında detaylı bilgi verilecektir.
IOTA Nedir?
IOTA, 2015 yılında David Sønstebø, Sergey Ivancheglo, Dominik Schiener ve Dr. Serguei Popov tarafından kurulmuştur. Çok basit bir açıklama ile IOTA’nın amacını anlatmak gerekirse, gelecekte hayatımızın sürekli içinde olacak olan akıllı nesnelerin kullandığı verileri kripto para piyasasında satmak istemesi. Bu satış yapma meselesinin nedeni ise evinizde veya iş yerinizde, günlük hayatınızda kullandığınız IoT(Nesnelerin interneti) cihazların ürettiği bilgilerin açık bir pazarda satışa sunulması. Mesela buzdolabınızı düşünün. İnternete bağlı ve veri üretiyor. Akıllı buzdolabınızın elektrik tüketimi verisi, saatlik gıda verileri gibi tuttuğu veya tutabileceği pek çok veriyi açık pazarda bu veriyi kullanarak daha fazla verim sağlayabilecek başka bir buzdolabına veri transferi yaparak gelir sağlayabilecek olması harika bir düzen yaratırdı öyle değil mi? Ya da akıllı otonom araçları düşünün, elektrikli bir Tesla aldınız ve tüm verileri kaydediliyor. Başka bir elektrikli araca bu verileri satarak hem karşıdaki araca fayda hem de gelir sağlayabilir. IOTA Tangle teknolojisi kullanır ve transferlerde işlem ücreti yoktur. Aynı zamanda Bitcoin’e göre işlem transfer hızları da oldukça yüksektir. IOTA’da madencilik ve bloklar bulunmamaktadır. Almanya’da kurulu olan IOTA Vakfı tarafından yönetilmektedir(1).
IOTA Ekibi
IOTA ağının; Sergey Ivancheglo, Serguei Popov, David Sønstebø ve Dominik Schiener olmak zere dört kurucu ortağı bulunuyor. IOTA Foundation’a göre girişim o zamandan bu yana süratle büyüdü ve ekip üyeleri artık 25'den fazla ülkede yer alıyor. Sønstebø ve Schiener yönetim kurulunun ortak başkanları, Popov ise yönetim kurulu üyesi ve kuruluşun araştırma müdürü.
Ivancheglo, Berlin merkezli projeyi Haziran 2019'da bıraktı ancak gayri resmi bir danışman olarak devam ediyor. O tarihte yaptığı açıklamada, “Artık IOTA Foundation’ın, 2014 ve 2015'te hayata geçirmeyi planladığı projeyi gerçekleştirmem için en iyi ortam olmadığına inanıyorum. En iyi işlerimi, katı kuralların olmadığı ortamlarda yaptım. Bağımsız olarak IOTA’nın hem donanım hem de yazılım tarafında çalışmaya devam etmeye can atıyorum” ifadelerini kullanmıştı (2).
Blockchain Yerine Tangle Teknolojisi
IOTA’nın ana karakterini oluşturan Tangle teknolojisinde Blockchain’de yer alan bloklar ve birbiriyle sonsuz ilişki içerisinde olan zincirler yer almıyor. Yine içerisinde bir bağı olan bu teknoloji sayesinde diğer altcoinlerin hepsinden ayrışarak benzersiz ve diğerlerinde olmayan özelliklere sahip olan bir altcoin haline geliyor. Bu özellikler arasında ölçeklenebilir olması ve dağınık kimlik yapısı gözümüze çarpıyor. Bu özelliklerin yanı sıra Tangle teknolojisinin IOTA’ya kazandırdıkları arasında şu özellikler yer alıyor(3);
· Tangle sistemi IOTA’yı daha korunaklı bir para haline getiriyor. Bu sayede güvenilir veri aktarımı ve coin transferi yapılabiliyor.
· Kripto para üzerine yatırım yapan yatırımcıların en büyük şikayeti kripto paraların aldığı işletim ücretleri. IOTA bununda önüne geçerek Tangle sistemi sayesinde işletim ücreti almadan yatırımcıların işlem yapmasına olanak sağlıyor.
· Blockchain kadar karmaşık değil ve yapılan işlemler daha basit bir şekilde kavranabiliyor.
· IOTA’ya Tangle teknolojisinin getirdiği bir başka özellik ise Blockchain’in aksine kullanıcı sayısının artmasına bağlı olarak işlem hızının da artmasıdır.
IOTA Piyasası ve Madencilik
IOTA’da madencilik yok. Bu piyasadaki IOTA miktarının hep aynı olacağına işaret etmektedir. Madenciler için dezavantajlı bir durumdur.
Coinmarketcap 14.02.2021 verilerine göre 2,779,530,283 MIOTA arzı bulunmaktadır ve tamamı da arz edilmiş durumdadır.
IOTA’nın piyasa Değeri ₺23,928,766,419, fiyatı ise ₺8.66’dir.
IOTA White Paper İncelemesi
Bu makalede, Nesnelerin İnterneti (IoT) endüstrisi için bir kripto para birimi olan IOTA’nın matematiksel temellerini analiz ediyoruz. IOTA, makineden makineye mikro ödeme sistemi kurmak için gereken özellikleri sunar. Hızla gelişen IT endüstrisinde mikro ödemelerin önemi artacaktır ve aktarılan değer miktarından daha yüksek bir ücret ödemesi mantıklı değildir.
Genel olarak, karışık tabanlı bir kripto para birimi aşağıdaki şekilde çalışır. Küresel blok zincirinin yerine, Tangle dediğimiz bir DAG vardır. Tangle tarafından yapılan işlemler, işlemlerin saklanması için genel muhasebe defteri olan karmakarışık grafiğin site kümesini oluşturur. Dolaşmanın kenar kümesi şu şekilde elde edilir: yeni bir işlem geldiğinde, önceki iki işlemi onaylamalıdır. A’daki işlem ile B işlemi arasında yönlendirilmiş bir kenar yoksa, ancak A’dan B’ye en az iki doğrudan bir kenar yolu varsa, A’nın dolaylı olarak B’yi onayladığını söyleriz.
Terminoloji hakkında kısa bir not: Siteler, karmakarışık grafikte temsil edilen işlemlerdir. Ağ, düğümlerden (tangle) oluşur; yani, düğümler işlemleri düzenleyen ve doğrulayan varlıklardır. Karışmanın ana fikri şudur: bir işlem yapmak için, kullanıcıların diğer işlemleri onaylamak için çalışması gerekir. Bu nedenle, bir işlem düzenleyen kullanıcılar ağın güvenliğine katkıda bulunur. Düğümlerin onaylanan işlemlerin onaylanıp onaylanmadığını kontrol ettiği varsayılır. Bir düğüm, bir işlemin karışıklık geçmişiyle uyuşmadığını anlarsa, düğüm, çatışan işlemi doğrudan veya dolaylı bir şekilde onaylamayacaktır (4).
IOTA’nın ve IOT&Blockchain Teknolojilerinin Geleceği?
IOTA’nın çözüm sunduğu firmalara son olarak DELL eklendi. Diğer başlıca işbirlikleri aşağıda verilmektedir:
-Jaguar Land Rover
-EDAG
-Engie Lab
-Evrythng
-Object Management Group
-Life Augmented
-Class
-Trade Mark East Africa
-INATBA
-IOT1 Academy
-TM Forum
100’den fazla işbirliği gerçekleştiren IOTA’nın günümüzde 300’den fazla patenti, 250.000’den fazla topluluk üyesi bulunmaktadır.
IOTA’yı geliştirmek için akademik ve girişimci işbirlikleri de devam etmektedir.
IOTA’nın IOT (Nesnelerin İnterneti) üzerine geliştirilen blockchain teknolojileri arasında öncülüğü devam etmektedir. IOTA’yı takip eden IOTEX, Waltoncoin, MXC, Xensor, Ruff, Geeq gibi çözümler de aşağıda linkini paylaşacağımız listede bulunmaktadır:
https://cryptoslate.com/cryptos/iot/
Akıllı şehirler ve IOT teknolojileriyle birlikte bağlantılı cihazların artışıyla birlikte blockchain teknolojileri de bu gelişimde yer alacak öncü teknolojilerden biri olacaktır. 5G teknolojileriyle entegre bir şekilde IOT ve blockchain teknolojilerinin işbirliğiyle geleceğin dünyasında akıllı cihazların oluşturacağı şehirleri göz önünde bulundurduğumuzda IOTA’nın daha yolun başında olduğunu söyleyebiliriz.
Kaynakça:
KAYNAK:
(1) https://onedio.com/haber/yeni-baslayanlar-icin-iota-nedir-nasil-alinir-809678
(2) https://coinmarketcap.com/tr/currencies/iota/