Bu makale, ‘Blockchain for 5G and Beyond Networks: A State of The Art Survey’ ve ‘Blockchain for 5G: Opportunities and Challenges’ adlı 2 çalışmadan derlenmiştir. Makalelerin blockchain ve 5g teknolojilerinin işbirliği gerçekleştirebileceği alanlara yönelik 2 ana tablosu üzerinden derleme ve çeviri faaliyeti gerçekleştirilecektir. Makale de doğrudan alıntı yapılmış ve İngilizce dilinden Türkçe diline çeviri gerçekleştirilmiştir. Researchgate’deki adresleri aşağıda sizlerle paylaşılacaktır:
https://www.researchgate.net/publication/341674743
https://www.researchgate.net/publication/335518169
GİRİŞ
5G, günümüz 4G teknolojisinden 20 kat daha hızlı olmayı vaat eden, mobil telekomünikasyonda devrim niteliğinde bir teknolojidir. 5G’nin yeni özelliklerinden, mobil operatörler, işletmeler, telekom sağlayıcıları, devlet düzenleyicileri ve altyapı sağlayıcılarını içerebilecek birden fazla taraf arasında kesintisiz etkileşim gerektiren yeni iş modellerini ve hizmetleri desteklemek için yararlanılabilir. 5G teknolojileri, heterojen cihazları yüksek hizmet kalitesi, artırılmış ağ kapasitesi ve gelişmiş sistem verimi açısından önemli iyileştirmelerle birbirine bağlayarak çeşitli dikey uygulamaları desteklemeyi hedefliyor. 5G’nin getireceği bu avantajlara rağmen, şeffaflık, ademi merkeziyetçilik, ağ gizliliği ve güvenlik açıkları gibi hala büyük zorluklar var. Blockchain, 5G’deki zorlukları etkin bir şekilde çözmek için yenilikçi çözümler sunabilir. 5G ağlarının önemli ölçüde artan kapasiteleri ve blockchain teknolojisindeki son gelişmelerle yönlendirilen blockchain tabanlı 5G hizmetlerinin hızlı bir gelişmeye tanık olması ve gelecekteki topluma önemli faydalar sağlaması bekleniyor.
5G ağları, Gelişmiş Mobil Geniş Bant, Büyük Makine Tipi İletişim ve Ultra Güvenilir Düşük Gecikmeli İletişim hizmetlerinin sağlanmasını destekleyen üç ana özellikle karakterize edilir. Akıllı mobil cihazların patlaması ve iletişim teknolojilerinin hızlı ilerlemesiyle talep edilen 5G, çok sayıda yeni yenilikçi iş fırsatı ve endüstriyel uygulama için teknik bir destekleyici olabilir ve milyarlarca cihazı birbirine bağlayarak alanlar arasında sorunsuz işbirliğini kolaylaştırır. 5G mobil ağları, küresel endüstrilerde devrim yaratma ve müşteriler ve iş paydaşları üzerinde anında etkiler sağlama sözü veriyor. Bununla birlikte, 5G kablosuz hizmetlerinin hızlı yükselişi ve baş döndürücü genişlemesi, ağ güvenilirliği, veri değişmezliği, gizlilik gibi geniş dağıtımlardan önce dikkate alınması ve çözülmesi gereken yeni güvenlik zorluklarını da beraberinde getiriyor. Önceki nesillerde (2G-4G) kullanılan bu güvenlik teknikleri ve mimarileri, anlaşılan aşağıdaki nedenlerden dolayı 5G için yeterli olmayacak. Çok sayıda dağıtılmış ve heterojen Nesnelerin İnterneti (IoT) ve mobil cihazlar, 5G ağlarının kimlik doğrulaması ve ölçeklenebilirliği açısından yeni zorluklar ortaya çıkarmaktadır. Önceki nesillerin güvenlik mimarileri 5G ağlarını güvence altına almak için gereken karmaşıklıktan yoksundur.
5G-BLOCKCHAIN TEKNOLOJİK İŞBİRLİĞİ ALANLARI
- Kitle Kaynak Kullanımı için 5G Altyapısı: Kitle kaynak kullanımı, daha küçük altyapı yatırımcılarının genel operatör altyapısının bir parçası olacak hücresel kuleleri hayata geçirmesine olanak tanır. Belirli bir coğrafi bölgede birden fazla koalisyon da bulunabilir ve her koalisyon için imzaların dağıtımını yönetmek için merkezi bir otoriteye ihtiyaç duyulur. Blok zinciri ve akıllı sözleşmeler, merkezi olmayan güvenilir bir şekilde kuleleri kaydetmek, kullanılan kaynakları yönetmek ve kripto belirteçlerinde otomatik ödemeler, faturalama ve ödeme yapmak için pratik bir çözüm sunarken, aynı zamanda izlenebilirlik ve şeffaflık sağlar.
- 5G Altyapı Paylaşımı: Blockchain’in, kaynakların paylaşımının ve kullanımının (5G aktif ve pasif unsurların) yönetilmesi ve izlenmesinde son derece faydalı olacağı tahmin edilmektedir. Akıllı sözleşmelerin kullanılmasıyla, herhangi bir aracı olmadan anında ve otomatik bir anlaşma paylaşımı ve ödeme yapılabilir.
- Uluslararası Dolaşım: Dolaşım, komisyoncuları ve üçüncü şahısları aralarındaki peşinat ve ücretlendirme kurallarını belirlemeye dahil ettiğinden, telekom sektöründeki zorlu konulardan biridir. 5G’de birçok tarafın 5G ağlarının kullanımına dahil olacağı açıktır. Bu taraflar, birden çok operatörü, aracı uluslararası değişimleri ve aracı ağları içerebilir. Akıllı sözleşmeler, kullanım başına ücretlerin ve tüketimin kaydedildiği ve izlendiği bir blockchain tabanlı ödeme ve dolaşım gerçekleştirmek için uygulanır. Sonraki ödemeler, yerel veya uluslararası üçüncü şahısların, komisyoncuların veya borsaların katılımı olmadan, ilgili taraflar arasında otomatik olarak kripto para birimi veya belirteç şeklinde, güvenilir bir şekilde dağıtılır.
- Ağ Dilimleme: 5G ağ dilimleme, bir operatörün aynı ağ altyapısını kullanarak çok çeşitli kullanıcı hizmetleri ve uygulamalarına hizmet vermesine olanak tanır. 5G ağ dilimleri aynı zamanda aktif altyapı paylaşımını ve spektrum paylaşımını da kolaylaştırır. Akıllı sözleşme, önceden tanımlanmış kurallara göre, farklı talep sahiplerinin çeşitli sözleşme koşullarını özerk ve dinamik bir şekilde müzakere etmesine olanak tanır.
- Büyük Makine İletişimlerinin (mMTC) ve Ultra Güvenilir Düşük Gecikmeli İletişimlerin (uRLLC) Yönetimi ve Kimlik Doğrulaması: mMTC ve uRLLC, milyonlarca IoT cihazının bir milisaniyeden daha kısa sürede bağlanmasının beklendiği 5G’nin iki temel direğidir. Bu kadar çok sayıda IoT cihazının dahil edilmesi, fütüristik mobil müşterilere yeni iş modelleri ve hizmetlerin sunulması olasılığını ortaya çıkarıyor. Merkezi olmayan depolamaya sahip blockchain akıllı sözleşmeleri, bu tür yönetim işlevlerinin merkezi olmayan bir şekilde, üstün güven, görünürlük, izlenebilirlik ve otomatik ödeme ile gerçekleştirilebildiği bu merkezi operatörlere göre daha güçlü ve çekici alternatiflerdir.
1) 5G teknolojileri için Blockchain: Blockchain, 5G teknolojilerini güçlendirmek için ademi merkeziyetçilik, gizlilik, değişmezlik, izlenebilirlik ve şeffaflık gibi birçok umut verici teknik özellik sunabilir. Mevcut 5G teknolojisi altyapısı, temel olarak, üçüncü tarafların güvenine bağlı olarak güvenlik açıklarını açıkça gösteren uç / bulut bilişim ve SDN gibi merkezi ağ ayarları tarafından etkinleştirilir. Blockchain, 5G teknoloji platformları için merkezi olmayan ağ mimarileri oluşturmaya gelebilir. Bir kuruluş kötü niyetli saldırılar veya tehditler tarafından tehlikeye atıldığında bile, ilgili ağın genel çalışması, dağıtılmış defterler üzerinde mutabakat yoluyla yine de sürdürülür. Ayrıca, blok zincirinin, ağ işlevi sanallaştırma ve ağ dilimleme için kaynak yönetimini geliştirmesi bekleniyor. Ayrıca, ağ işlevi kaynağı, geleneksel merkezi şemalara kıyasla daha hızlı bir şekilde paylaşılabilir, bu da hizmet sunumunu kolaylaştırır.
2) 5G hizmetleri için Blockchain: Blockchain’in, güvenlik özellikleri ekleyerek ve hizmet yönetimini basitleştirerek 5G hizmetlerini kolaylaştırması bekleniyor. Blockchain, özellikle 5G mobil ağlarda spektrum veya veri alışverişi için güvenli paylaşım ortamları oluşturmak için kullanışlıdır. Blockchain, spektrum ticareti gerçekleştirmek, paylaşım işlemlerini doğrulamak ve spektrum kaynak sağlayıcıları, yani lisans sahipleri tarafından sağlanan spektrumu güvenli bir şekilde kiralamak için bir orta katman olarak kabul edilir. Ayrıca, blok zinciri, 5G ağlarında ağ sanallaştırmayı yüksek güvenlik derecesiyle basitleştirebilir. Daha doğrusu, blockchain, güvenli sanal kablosuz ağlar (VWN’ler) oluşturabilir, böylece kablosuz kaynak sahipleri, kablosuz kaynaklarını (örneğin, bir parça RF spektrumu, altyapı) mobil sanal ağ operatörlerine (MVNO’lar) alt kiraya verebilir. Böyle merkezi olmayan bir sanal ağda, akıllı sözleşmeler, belirli bir düğüme veya bir otorite süreci işlemlerine güvenmek yerine dağıtılmış bir şekilde otomasyon ve şeffaflık sağlamak için çok yararlı olabilir ve bu da kaynak yönetimi hizmetlerinin güvenilirliğini artırır. Blockchain ayrıca 5G ağlarına gizlilik ve güvenlik avantajları sağlar. Kullanıcı verilerini, verilerin karma işlevlerle imzalandığı ve bloklara değişmez bir şekilde eklendiği deftere yayınlayarak, blockchain platformları güçlü veri koruması sağlar.
3) 5G IoT uygulamaları için blockchain: Blockchain araştırılmış ve akıllı sağlık hizmetleri, akıllı şehir, akıllı ulaşım, akıllı şebeke ve UAV’ler (İnsansız Hava Aracı-Unmanned Aviation Vehicle) gibi bir dizi önemli 5G IoT uygulamasına entegre edilmiştir. Blockchain’in 5G teknolojileriyle entegrasyonu, mevcut IoT sistemlerini ilerletebilir ve daha düşük operasyonel maliyetler için daha iyi ademi merkeziyet, güvenlik, gizlilik, hizmet verimliliği ve sistem basitleştirme açısından daha fazla performans avantajı sağlayabilir. Daha da önemlisi, güvenilmeyen ortamlarda veri paylaşımı, kullanıcı bilgileri profilini (akıllı şebekedeki müşteri verilerinin sağlık hizmetlerinde hasta bilgileri) izleyip elde edebilen siber saldırılara karşı oldukça savunmasızdır. Blockchain, işlemi güvence altına alarak ve kullanıcı erişimini doğrulayarak bu tür zorlukların üstesinden gelmek için dikkate değer bir çözüm olarak gelmektedir.
SONUÇ
Blockchain, son zamanlarda önemli ölçüde dikkat çeken ve güvenlik güvencesi ve ağ performansı iyileştirmelerindeki benzersiz rolü sayesinde 5G ağları için kilit sağlayıcılardan biri olarak kabul edilen yeni bir teknolojidir. Blockchain’in gelecekteki mobil hizmetlerin ve uygulamaların şeklini ve deneyimini önemli ölçüde artıracağı açıktır.
Bizi Takip Et, Bize Katıl:
https://twitter.com/coingeciyomu
https://medium.com/@coingeciyomu
linkedin.com/company/coin-geciyo-mu
